Ο Γκέριτ Τόμας Ρίτβελντ (Gerard Thomas (Gerrit) Rietveld, 24 Ιουνίου 1888 - 25 Ιουνίου 1964) ήταν Ολλανδός σχεδιαστής, αρχιτέκτονας και κατασκευαστής επίπλων.
Ο Ρίτβελντ γεννήθηκε στην Ουτρέχτη το 1888. Μέχρι και πριν το 1911, εργάστηκε στο ξυλουργικό εργαστήριο του πατέρα του. Επίσης για κάποια περίοδο της ζωής του εργάστηκε ως μαθητευόμενος σε ένα εργαστήριο κοσμημάτων και ως σχεδιαστής κοσμήματος στο στούντιο του J. Begeer (1906-1911
Tο κίνημα του Νεοπλαστικισμού (De Stijl), που ιδρύθηκε το 1917, προσπάθησε να μεταφράσει και να συνθέσει σε μορφή ιδεολογίας το ζήτημα της δυναμικής διακοπής και αποσύνθεσης που ήταν ήδη εκφρασμένο από τους κυβιστές ζωγράφους. Yποστήριζε την «καθαρή» καλλιτεχνική έκφραση που βασίστηκε στην αλληλεξάρτηση των ορθογωνίων των αρχικών χρωμάτων.
Ο Ρίτβελντ, μέσω των σπουδών του εξοικειώθηκε με διάφορους ιδρυτές του κινήματος De Stijl. Το 1919 έγινε και ο ίδιος μέλος της ομάδας, αφότου το προηγούμενο έτος (1918) είχε δημιουργήσει και παρουσιάσει σε περιοδικό την «κόκκινη και μπλε» καρέκλα κερδίζοντας τις εντυπώσεις σαν μια από τις εικόνες του νέου στιλ εσωτερικών χώρων. Ήταν το πρώτο αντικείμενο που παρήχθη για να εκθέσει τις καλλιτεχνικές αρχές του De Stijl, αλλά και που σημείωσε μια ριζική αλλαγή στην αρχιτεκτονική θεωρία και στο σχέδιο επίπλων. Σήμερα είναι στη συλλογή του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης.
Η κόκκινη και μπλε καρέκλα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κόκκινη και μπλε καρέκλα (1917)
Ο Ρίτβελντ κάποτε είπε «σκέφτομαι συνεχώς, αυτήν την εξαιρετική ιδέα του ξυπνήματος της συνείδησης». Έτσι, σχεδίασε την καρέκλα του 20ού αιώνα, δηλαδή την «κόκκινη και μπλε καρέκλα», που από πολλούς θεωρείται ότι άσκησε την μεγαλύτερη επιρροή στο χώρο του design, γεγονός που έκανε και τον ίδιο τον Ρίτβελντ να εκπλαγεί. Το έργο, κατά γενική ομολογία, σταθμός στην καριέρα του Ρίτβελντ δημιουργήθηκε το 1917 προς 1918, πριν δηλαδή ακόμη ολοκληρώσει τις σπουδές του ως αρχιτέκτονας.
Bauhaus Classics
Η σχολή του Bauhaus ένα από τα σημαντικότερα φαινόμενα της δεκαετίας του 1920, ήταν η σχόλη που ονομαζόταν « Das Staatliche Bauhaus », η οποία δημιουργήθηκε το 1919 από τον Walter Gropius με τη συγχώνευση των σχολών καλών τεχνών και εφαρμοσμένων τεχνών, στη Βαιμάρη. Ο Gropius πίστευε στην ανάγκη ενότητας μεταξύ της αρχιτεκτονικής, των καλών τεχνών και των εφαρμοσμένων τεχνών. Το καινούριο στοιχείο στο πρόγραμμα του Gropius ήταν η άποψη πως ο αρχιτέκτονας, ο ζωγράφος ή ο γλύπτης, δεν θα πρέπει απλά να συνεργάζεται με τους ειδικευμένους τεχνίτες αλλά, πριν από όλα, να είναι και ο ίδιος ένας τέτοιος τεχνίτης. Η ιδέα της μάθησης μέσα από την πράξη, της ανάπτυξης μιας αισθητικής στη βάση ολοκληρωμένων τεχνικών ικανοτήτων, ήταν πραγματικά επαναστατική.
Η πρώτη διακήρυξη της σχόλης δήλωνε ότι: «Αρχιτέκτονες, ζωγράφοι, και γλύπτες πρέπει να αναγνωρίσουν τον σύνθετο χαρακτήρα του κτιρίου ως μια αυτοδύναμη ενότητα... Η τέχνη δεν είναι "επάγγελμα". Δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά μεταξύ του καλλιτέχνη και του τεχνίτη. Ο καλλιτέχνης είναι ένας τεχνίτης με αυξημένη γνώση της αισθητικής. Μαζί μπορούν να συλλάβουν και να υλοποιήσουν το νέο κτίριο του μέλλοντος, που θα αγκαλιάζει την αρχιτεκτονική, τη γλυπτική, και τη ζωγραφική σε μια αδιάσπαστη ενότητα, και μια μέρα θα υψώσει από τα χέρια ενός εκατομμυρίου εργατών στον ουρανό, σαν το κρυστάλλινο σύμβολο μιας νέας πίστης».
Ο Gropius δήλωνε: «θέλουμε να δημιουργήσουμε μια καθαρή, λειτουργική αρχιτεκτονική, της οποίας η εσωτερική λογική θα είναι απλή και στερεή, απαλλαγμένη από τα πρόσθετα διακοσμητικά βάρη. Θέλουμε μια αρχιτεκτονική προσαρμοσμένη στον σύγχρονο κόσμο των μηχανών, των ραδιοφώνων και των γρήγορων αυτοκινήτων, μια αρχιτεκτονική, της οποίας η μορφή θα αντανακλά φανερά τη λειτουργία».